cz. 1

Festiwal już dobiegł końca, ale jego zakres i różnorodność nie pozwalają na szybką analizę wątków i wybór tematów kluczowych. Na to przyjdzie czas. Na razie jednak kilka spojrzeń na atrakcje tej edycji.

Wśród filmów obejrzanych przeze mnie w ciągu ostatnich dni najjaśniejszym blaskiem świeci niewątpliwie Land Ho! To komedia Marthy Stephens (autorki znanego z pierwszego American Film Festival Passenger Pigeons) i Aarona Katza (Cold Weather), oparta na koncepcie filmów ‘podróżniczych’ Allena, gdzie dwóch panów w średnim wieku trafia do Islandii, by w przepięknych "okolicznościach przyrody" konfrontować się ze swoją przeszłością, przywarami, zaszłościami i umykającą młodością. Scenariusz filmu został oparty na wartkim dialogu, częściowo improwizowanym przez tworzących świetne kreacje naturszczyków: Earla Lynna Nelsona, wuja reżyserki, w rzeczywistości emerytowanego chirurga oraz znanego z This is Martin Bonner Australijczyka Paula Eeenhorna. Film kupiło Sony Classics, istnieje więc nadzieja, że nasi seniorzy będą mogli zobaczyć Land Ho! w kinach i rozpoznać siebie w dwóch złośliwych dżentelmenach. Mam też nadzieję, że wkrótce powstanie sequel tego filmu w polskich Tatrach. 

Obecność Polaków, a właściwie Polek, to drugie wrażenie, które pozostawia tegoroczne Sundance. Przy niewielkim udziale filmów polskich zaskakuje coraz więcej polskich nazwisk w czołówkach filmów. Ola Maślik (scenografka), Ania Stypko (operatorka), Agnieszka Glińska (montażystka), Monika Lenczewska (operatorka) - to tylko kilka przykładów. Jon Goracy, młodzieniec zajmujący się castingiem, czy Zbyszek Bzymek (tak, ten od Utopians) to kolejne postaci o polskich korzeniach, że nie wspomnę już licznych producentów o polsko brzmiących nazwiskach, jak choćby Alex Orlovsky (I Origins i Jamie Marks is Dead).

Ola Maślik pracowała przy świetnym filmie wyprodukowanym przez braci Duplass - Skeleton Twins, wyreżyserowanym przez Craiga Johnsona. Podobnie jak w Somewhere Tonight (AFF 2010) Ola stworzyła przekonywujące wnętrza i kostiumy dla bohaterów tego współcześnie osadzonego dramatu obyczajowego. Świetnie odtworzyła też nostalgiczny nastrój zdjęć z dzieciństwa tytułowych bliźniaków. Rodzeństwo spotyka się po latach, by poznać się na nowo i pomóc sobie wzajemnie w dotarciu do własnych prawdziwych potrzeb.

Ania Stypko – niegdyś asystentka artysty Josepha Kosutha – zrobiła zdjęcia do szalonej komedii o nieatrakcyjnej prostytutce-lesbijce, która dzięki pomocy innej kobiety rozpoznaje powoli specyfikę tego fachu. Ania pracuje obecnie nad czterema krótkimi metrażami oraz nad własnym debiutem reżyserskim. Jeszcze o niej na pewno usłyszymy.

Monika Lenczewska, producentka choćby Głośniej od bomb Przemysława Wojcieszka jako operatorka ma już na koncie kilkanaście produkcji amerykańskich. W zeszłym roku zrobiła zdjęcia do dwóch filmów, które miały swoje premiery na Sundance, oba zresztą zostały uhonorowane nagrodami. Jednym z nich jest nastrojowy kryminał i dramat obyczajowy zarazem Imperial Dreams Malika Vitthala, o dwudziestoletnim ojcu, który po wyjściu z więzienia próbuje zapewnić swojemu synkowi dogodne warunki życia wbrew otaczającym go realiom. Film pokazywany w sekcji NEXT, prezentującej debiuty i filmy poszukujące nowych form wyrazu w fabule, został uznany przez publiczność za najlepszy w tej sekcji, w dużej mierze dzięki wysmakowanym ujęciom bohaterów, przemierzających ulice przedmieść Los Angeles, jakby na przekór tradycji filmów o czarnoskórych gangsterach.